In phun là gì? Tất tần tật những điều cần biết về in phun

In phun là kỹ thuật in trực tiếp mà các khuôn in không cần phải tiếp xúc với bề mặt in. Công nghệ in phun sử dụng các giọt mực nhỏ phun thông qua phần đầu in. Phần đầu in sẽ di chuyển theo trục ngang và phun mực liên tục trên băng chuyền cho đến khi sản phẩm in ấn được hoàn thành. 

Đơn vị của in phun là pass. Pass là số lần phun mực trên 1 đơn vị diện tích để bản in đạt đủ màu hoàn chỉnh. Nếu in chế độ 4 pass thì đầu phun mực phải phun 4 lần mới đủ màu như trên file in ấn. 

Công nghệ in phun sẽ sử dụng máy in phun chuyên dụng. Máy in phun được sử dụng phổ biến bao gồm cả những loại máy nhỏ giá rẻ, đến những máy in phun kỹ thuật số khổ lớn chuyên nghiệp đắt tiền. Máy in phun kỹ thuật số chuyên nghiệp bao gồm các dòng máy in được ưa chuộng của các hãng như: Epson, Hewlett- Packard (HP) và Canon.

Dựa trên màu in thực tế, người ta chia làm 2 chế độ: in màu và in đen trắng. Những loại máy in đen trắng có giá rẻ và ít sử dụng hơn máy in màu. Hệ màu chính sử dụng cho máy in màu là CMYK. Tất cả 4 màu này khi pha trộn có khả năng in ra hàng triệu màu như mong muốn.

Có 02 loại mực sử dụng chủ yếu cho máy in phun là mực nước và mực dầu. 

Thường được dùng cho máy in phun màu. Các màu sắc cơ bản của mực nước là: Đen (BK), Xanh đậm (C), Đỏ (M), Vàng (Y), Xanh nhạt (LC) , Đỏ nhạt (LM). Các dòng máy in phun màu chính hãng thường có các hộp mực nước đi kèm để hạn chế gây hại cho đầu phun hơn là sử dụng các loại mực nước khác không phù hợp. 

Ưu điểm:

• Mực nước cho ra các bản in màu sắc tươi tắn, sắc nét. Có thể giữ bản in bền màu bằng phương pháp cán màng hoặc ép nhựa.
• Không gây hại nhiều đến dây dẫn mực và đầu phun khi ít sử dụng trong thời gian dài.
• Giá mực nước thường rẻ hơn các loại mực in khác.
• Mực nước ít gây hại đến môi trường và người sử dụng.

Nhược điểm

• Khi in xong, mực in sẽ dễ bị lem hoặc nhòe nếu như bản in thấm nước.
• Màu sắc của bản in cũng sẽ phai dần theo thời gian nếu không được bảo quản tốt, thời gian phai màu khoảng từ sau 4 - 6 tháng.

Mực nước chính hãng sử dụng cho máy in phun màu

Loại mực dầu cũng được sử dụng phổ biến trong in ấn. Mực dầu được điều chế từ dầu mỏ nên có mùi dầu nặng nhẹ tuỳ loại mực in. Các loại mực dầu thường sẽ không bán kèm cùng máy in chính hãng mà tùy vào nhu cầu của người sử dụng chọn dùng cho máy in. Loại mực dầu thường không được lựa chọn sử dụng nhiều cho các dòng máy in phun vì dễ gây hại cho đầu phun.

Ưu điểm:

• Có độ bám dính và bền màu tốt hơn mực nước, cho ra bản in có bề mặt đẹp.
• Mực có khả năng bền màu cao, kháng nước tốt và không bay màu khi gặp ánh sáng giúp bản in lưu trữ được nhiều năm.

Nhược điểm:

• Có tỷ lệ độc hại cao hơn mực nước vì được điều chế từ dầu mỏ.
• Mực có tính keo UV nên mực dầu có khả năng gây nghẹt dây dẫn và đầu phun máy in cao hơn mực nước nếu không được sử dụng đúng cách. 
• Mực dầu có giá thành cao hơn so với mực nước.

Mực dầu sử dụng cho máy in phun màu

Quy trình in phun khá đơn giản vì sử dụng công nghệ in trực tiếp nên file được truyền trực tiếp từ hệ thống máy tính điều khiển đến máy in thông qua phần mềm RIP. Các file đầu vào được sử dụng thường là PDF, PS, EPS, TIF, JPG, nhưng thông dụng nhất là định dạng TIFF. Về độ phân giải thì đối với bản in có kích thước lớn phải sử dụng độ phân giải cao hơn so với bản in có kích thước nhỏ để bản in được đẹp và rõ nét. 

Quy trình in phun bao gồm các bước sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị file cần in. Các file in ấn phải phù hợp và máy in phải đọc được dữ liệu.

Bước 2: Chuẩn bị mực in cho máy. Kiểm tra tổng thể máy in để đảm bảo không xảy ra trục trặc, lỗi kỹ thuật trong khi in.

Bước 3: Chuẩn bị bề mặt in, không bụi bẩn, khô ráo, không độ ẩm, không dính hoá chất.

Bước 4: Kết nối máy tính và máy in để chuyển dữ liệu. Phần mềm chuyên dụng để in phun đó là RIP. Ngoài chức năng trao đổi file, phần mềm còn có tác dụng chỉnh sửa vị trí, kích thước cho phù hợp.

Bước 5: Khởi động máy và tiến hành in phun tự động. Cartridge mực của máy in sẽ di chuyển nhịp nhàng trong phạm vi hai đầu của máy in và chạy dài hết khổ in. Với nguyên tắc phun mực dựa trên tín hiệu dữ liệu đầu vào (khi đó vật liệu ở dạng cuộn được đưa vào) máy in; sau đó di chuyển theo hướng vuông góc với hướng di chuyển của Cartridge mực. Khi in xong vật liệu được di chuyển qua hệ thống sấy bằng nhiệt, hoặc hồng ngoại tùy theo trang bị của máy in. 

Bước 6: Lấy bản in thành phẩm ra khỏi máy, kết thúc quá trình in phun.

Sau đây là những ưu nhược điểm của in phun.

Ưu điểm của in phun

• Bản in có các chi tiết sắc nét, chân thực do được in trực tiếp lên bản in, đặc biệt với những hình ảnh có độ phân giải cao.
• Màu sắc in phun chân thực và sắc nét đến từng chi tiết, hình ảnh sống động.
• Không cần sử dụng nhiệt làm nóng mà phun trực tiếp lên giấy nên giảm được một phần chi phí sản xuất
• Tốc độ in nhanh chóng, ứng dụng đa dạng phong phú.
• Máy in phun cũng rẻ hơn so với các loại máy in khác.
• Phù hợp in số lượng nhỏ.

Nhược điểm của in phun

• Cần phải sử dụng loại giấy phù hợp nhằm tránh tình trạng màu in bị nhòe, chất lượng in không chân thực.
• Chỉ nên sử dụng mực in từ nhà cung cấp mới đảm bảo chất lượng hình ảnh đẹp và không gây hại cho đầu phun.
• Không dễ dàng in với số lượng lớn.

Công nghệ in phun kỹ thuật số thường sử dụng trong in ảnh, in tranh nghệ thuật trang trí, in menu, in catalogue, in bạt hiflex, in PP, in ấn quảng cáo...